ตำนาน นกฮูกของเอเธน่า เป็นใคร (Owl of Athena) เธอเป็นเจ้าหญิงแห่งกษัตริย์เลสโบส ตามตำนานเทพเจ้ากรีก-โรมัน ซึ่งพบเจอกับเหตุการณ์ร้าย จึงหนีเข้าไปในป่า เทพีเอเธน่าสงสาร จึงแปลงร่างให้เธอกลายเป็นนกฮูก ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม ศึกษาต่อด้านล่าง
ชื่อของ นกฮูกของเอเธน่า เป็นใคร หมายถึงอะไร?
นกฮูกของเอเธน่า เป็นใคร เดิมทีเธอชื่อว่า “ไนคติมีน (Nyctimene)” มาจากคำภาษากรีกอย่าง νύξ หมายถึงกลางคืน และคำว่า μένω หมายถึงอยู่ตรงนี้ ซึ่งตีความได้ว่าผู้อยู่ในตอนกลางคืน หรือนกฮูก โดยชื่อผสมทั้ง 2 คำ มีต้นกำเนิดมาจากภาษาอินโด-ยูโรเปียนเก่าแก่
เรื่องราวของ Nyctimene คืออะไร?

คำบรรยายของนักกวีไฮจินัส กล่าวว่าเอโปเปอุสซึ่งเป็นบิดาของเธอ อยากได้ลูกสาวตัวเองเป็นภรรยา จนในที่สุดไนคติมีนก็ถูกรังแกข่มเหง เธออับอายและรู้สึกผิด จึงหนีเข้าไปในป่าลึก และจะออกมาเฉพาะตอนกลางคืน เทพีเอเธน่าจึงรู้สึกสงสาร แล้วแปลงร่างเธอให้เป็นนกฮูกกลางคืน
จากนั้นนกฮูกจึงกลายมาเป็น สัญลักษณ์ประจำตัวเทพี ในขณะที่บทกวีของโอวิดเรื่อง Metamorphoses บรรยายว่าเอเธน่าไม่ได้สงสาร แต่เป็นการลงโทษ เนื่องจากไม่แน่ชัดว่า ไนคติมีนถูกบิดาล่อลวง หรือเป็นเธอเองที่เป็นคนหลอกพ่อตัวเอง
ซึ่งนักไวยากรณ์ชื่อเซอร์วิอุส อธิบายไว้ในทิศทางเดียวกับไฮจินัส ส่วนนักวิชาการอีกคน บอกว่าไนคติมีนไม่ได้ถูกเอโปเปอุสข่มขืน แต่เธอถูกแขกที่มาเยือนชื่อโคริมบัสรังแก นอกจากนี้ ยังมีชาวกรีกปริศนา เขียนว่าเธอหนีจากบิดา ซึ่งชื่อว่าคลีเมนัสไม่ใช่เอโปเปอุส
ที่มา: Mythology [1]
นกฮูก เกี่ยวข้องกับเทพีเอเธน่ายังไงบ้าง?
ข้อมูลที่ว่านกฮูกเกี่ยวข้องกับเทพีเอเธน่า ไม่ค่อยชัดเจนมากนัก โดยมีนักประวัติศาสตร์บางคน อาทิเช่น เดวิด คินสลีย์ และมาร์ติน พี. นิลส์สัน สันนิษฐานว่าเอเธน่า อาจสืบสายเลือดมาจากเทพีแห่งมิโน ซึ่งเชื่อมโยงกับนก ในขณะที่ความคิดเห็นอื่นๆ มีดังนี้
- มาริจา กิมบูตัส : อ้างว่าเอเธน่าสืบเชื้อสายมาจาก เทพีแห่งนกและงู ในตำนานยุโรปโบราณ
- ซินเธีย เบอร์เกอร์ : ตั้งทฤษฎีว่า ความสามารถในการมองทะลุตอนกลางคืน นำมาใช้เป็นสัญลักษณ์แห่งภูมิปัญญา
- วิลเลียม เจฟฟรีย์ อาร์น็อตต์ : เชื่อมโยง 2 สิ่งนี้ กับการถือกำเนิดอาณาจักรเอเธนส์ ซึ่งมีนกฮูกตัวเล็กจำนวนมาก
โดยข้อเสนอของอาร์น็อตต์ ตรงกันกับคำอธิบายเกี่ยวกับชาวเอเธนส์ ซึ่งมักขยายพันธุ์นกฮูก และวาดไว้บนแจกัน ลูกตุ้ม หรือโถใส่รางวัล นกฮูกของเอเธน่ากลายเป็นรูปภาพ ด้านหน้าของเหรียญเงินเทตราแดรกม์ ซึ่งใช้กันมาประมาณ 510 ปีก่อนคริสตกาล
ที่มา: Ancient Greece [2]
คำเรียกสตรีครึ่งนกไนคติมีน มีชื่ออื่นอีกไหม?
นอกจากชื่อเรียกสตรีครึ่งนกไนคติมีน มันยังถูกเรียกว่านกฮูกตัวเล็ก (Athene noctua), นกฮูกแห่งเอเธน่า หรือนกฮูกแห่งมิเนอร์วา และนิติรุกศาสตร์สมัยใหม่ อยากให้ความหมายของชื่อแปลว่า “พระจันทร์แห่งราตรี” ทำให้ชื่อสะกดเป็น Νυκτιμ (ή) νη แทนที่จะเป็น Νυκτιμ (έ) νη ซึ่งใช้ตัวอักษรเอตา
นกฮูกของเอเธน่าเป็นสายพันธุ์อะไร มีจริงไหม?

นกฮูกของเอเธน่าปัจจุบันคือ นกเค้าแมวตัวเล็ก หรือเอเธน่าโนคทัว บางครั้งถูกเรียกว่านกฮูกจิ๋ว เป็นสายพันธุ์นกที่มีอยู่จริง อาศัยอยู่ตามป่าละเมาะ ป่าเปิด ส่วนผลไม้ หรือรอบๆ ฟาร์ม โดยมีลักษณะทั่วไป ดังนี้
- ชื่อสามัญ : นกเค้าแมวน้อย / วงศ์ : Strigidae
- ดวงตาสีเหลืองสดใส
- ขนสีน้ำตาลมีลายจุดสีครีมทั่วตัว
- ปีกกลม เคลื่อนไหวรวดเร็ว
- ความสูงไม่เกิน 20 ซม. หางสั้น
- กินสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เช่น ด้วง, จิ้งหรีด, หนอน
- สามารถพบเห็นได้ในเวลากลางวัน เช้าตรู่ หรือตอนเย็น
- เป็นสัตว์คู่ครองเดียว ผสมพันธุ์เมื่ออายุ 1 ปี ออกไข่ 2-5 ฟอง ในเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม
ที่มา: Little-owl [3]
สัญลักษณ์ของนกฮูก ตีความว่ายังไง?
นกฮูกมีดวงตาเป็นพิเศษ มองเห็นทุกอย่างในความมืด ถือเป็นสัญลักษณ์ลึกลับในตำนานเทพเจ้ากรีก รู้จักดีในฐานะตัวแทนแห่งปัญญา นกนำทางยามค่ำคืน เสียงกระซิบจากทวยเทพ หรือส่งสารระหว่างมนุษย์ กับสิ่งเหนือธรรมชาติ มี 3 การตีความ ต่อไปนี้
ปัญญา & ความรู้
สายตาที่แหลมคม สื่อถึงการรับรู้และความเข้าใจ ความสามารถในการมองเห็นสิ่งต่างๆ และเปิดเผยความจริง ส่วนใหญ่ใช้ในกลุ่มนักวิชาการ หรือผู้แสวงหาความรู้
การคุ้มครอง & ดูแล
แสดงถึงการปกป้อง ชาวเอเธนส์โบราณเชื่อว่า หากนกฮูกปรากฏตัวให้เห็น หมายถึงดวงตาที่คอยคุ้มครองเมืองและผู้คน มักถูกยกย่องในฐานะ ผู้พิทักษ์จากความโชคร้าย
ความลึกลับ & สิ่งที่ไม่รู้
ด้วยความที่เป็นสัตว์เคลื่อนไหวตอนกลางคืน ทำให้มันเป็นนกที่ลึกลับ ในตำนานเทพเจ้ากรีก ถือว่ายามราตรีเป็นช่วงเวลาเหนือธรรมชาติ สิ่งที่ไม่รู้จัก หรือผู้นำทางเพื่อไขปริศนา
ที่มา: The Owl's Divine Symbolism, The Symbolism of the Owl [4]
สรุป นกฮูกของเอเธน่า เป็นใคร
นกฮูกของเทพีเอเธน่า เป็นธิดาแห่งอาณาจักรเลสโบส มีชื่อว่าไนคติมีน เดิมทีเป็นสาวสวย จนทำให้กษัตริย์อยากได้เป็นภรรยา ก่อนที่เธอจะหนีเข้าป่า และไม่ปรากฏตัวในตอนกลางวัน แล้วถูกเทพีเปลี่ยนให้เป็นนกฮูก
มีเรื่องเล่าไหนบ้าง ที่ถูกแปลงร่างเหมือนกับไนคติมีน?
ไนคติมีนไม่ใช่เพียงคนเดียว ที่ถูกแปลงร่างให้เป็นนกโดยเอเธน่า เพราะยังมีอีกเรื่องเล่า เกี่ยวข้องหญิงสาวพรหมจารี ที่เปลี่ยนเป็นสัตว์มีปีกโดยเทพี คือ เจ้าหญิงแห่งโฟคิส (Princess of Phokis) มีชื่อว่าโคโรเนียส ในระหว่างที่เดินอยู่ริมชายหาด ได้พบกับ เทพเจ้าโพไซดอน
และเขาได้พยายามล่อลวงเธอ แต่โคโรเนียสหลบหนีมาได้ โดยการขอความช่วยเหลือจากเทพเจ้า ซึ่งเอเธน่ารับฟังและทำให้เธอกลายเป็นอีกา หลังจากนั้นโคโรเนียสได้พบกับ อีกาชื่อไลเซียส ที่เล่าเรื่องไนคติมีนให้เธอฟัง
แรงบันดาลใจจากชื่อไนคติมีน ตั้งให้กับอะไรบ้าง?
ชื่อของไนคติมีน ปัจจุบันถูกตั้งให้กับ สกุลของค้างคาวในวงศ์ Pteropodidae หรือชื่อว่าค้างคาวผลไม้จมูกท่อ และค้างคาวโยดา ส่วนอีกรูปแบบหนึ่งตั้งให้กับดาวเคราะห์น้อย หมายเลข 2150 ค้นพบเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 1977 โดย W. Sebok
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (February 3, 2025). Mythology. Retrieved from en.wikipedia
[2] Wikipedia. (February 6, 2025). Ancient Greece. Retrieved from en.wikipedia
[3] Woodland Trust. (2025). Little-owl. Retrieved from woodlandtrust
[4] Sirioti. (June 12, 2024). The Owl's Divine Symbolism, The Symbolism of the Owl. Retrieved from sirioti